Sam Woolfe – Een pleidooi voor psychedelisch scepticisme

Disclaimer: de standpunten en meningen in dit artikel zijn die van de auteurs en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het officiële beleid of standpunt van het Chemical Collective of aanverwante partijen.

Inleiding

Een van de redenen dat ik een boek wilde schrijven over de filosofie en psychologie van psychedelische ervaringen was het verdedigen van een sceptische houding ten opzichte van deze ervaringen. (Mijn boek is momenteel beschikbaar voor preorderen u kunt er meer informatie over lezen hier.) De titel van het boek, Veranderde perspectieven, houdt deels verband met dit motief. Net zoals psychedelica onze kijk op een aantal dingen kunnen veranderen, kunnen we ook alternatieve perspectieven innemen op wat bepaalde ervaringen betekenen, dat wil zeggen of we overhaaste conclusies trekken of een benadering aannemen van twijfel, vragen stellen en kritisch denken. In wezen is een filosofische benadering van veranderde toestanden een manier om onze perspectieven te veranderen naar een ervaring die (misschien radicaal) onze subjectieve ervaringen heeft veranderd.

Wat ik in dit boek echter probeer te verdedigen is een open vorm van scepticisme, en niet het soort reflexmatig, afgesloten scepticisme dat de diepere, mystieke en buitenaardse aspecten van de psychedelische ervaring verwerpt.

Er bestaat altijd een risico dat de waarde van scepticisme verhardt tot een houding van bekrompenheid, of een soort van sciëntisme, wat ons vraagt ​​te vertrouwen op de doeltreffendheid van de wetenschappelijke methode om niet-wetenschappelijke (bijvoorbeeld filosofische) problemen op te lossen. Soms zijn bepaalde vragen niet – of momenteel niet – vatbaar voor de wetenschappelijke methode van empirisch onderzoek. Maar dit maakt ze niet pseudowetenschappelijk (aangezien deze vragen niet wetenschappelijk of niet geheel wetenschappelijk van aard zijn). Pseudowetenschap daarentegen bestaat uit overtuigingen waarvan iemand beweert dat ze wetenschappelijk zijn, of gebaseerd zijn op de wetenschappelijke methode, maar die dat niet zijn.

Er zijn andere onderzoeksmethoden die we kunnen gebruiken om de waarheidsgetrouwheid van een bewering te testen, zoals uitzoeken hoe spaarzaam, consistent en coherent deze is. Als claims deze kenmerken missen en in plaats daarvan logische denkfouten bevatten (waarvan er veel zijn), dan heb je goede redenen om aan de juistheid ervan te twijfelen. We kunnen dus psychedelisch scepticisme toepassen in gevallen waarin empirisch bewijsmateriaal niet als leidraad voor de waarheid dient. Tegelijkertijd moeten we ook overwegen of er empirisch bewijsmateriaal beschikbaar is dat erop wijst dat de ene theorie spaarzamer is of waarschijnlijk waar is dan de andere.

Ik zou graag enkele aspecten van de psychedelische ervaring willen samenvatten waarop ik scepticisme toepas. Een deel van de reden waarom ik het psychedelisch scepticisme in dit boek wil verdedigen, is omdat ik het gevoel heb dat er bepaalde soorten ervaringen zijn, en bepaalde verhalen rond deze ervaringen, die niet genoeg in twijfel worden getrokken.

Psychedelische inzichten

Je kunt allerlei ‘inzichten’ krijgen over psychedelica. Maar hoe weet je of je ze kunt vertrouwen of niet? Het zou extreem zijn om zoiets te accepteren voelt zich inzichtelijk als aanduiding van de waarheid, of een schijn van waarheid. Psychedelica hebben immers (zowel bij gezonde als kwetsbare individuen) het potentieel om toestanden van tijdelijke psychose op te wekken, die gekenmerkt worden door wanen. Deze wanen kunnen van paranoïde aard zijn (bijv Mijn vrienden zweren tegen mij samen) of een grandioze/messiaanse aard (bijv Ik ben de tweede komst van Christus). Wanneer iemand terugkomt van deze ervaringen (ervan uitgaande dat hij of zij de reis niet zal overleven), kijken ze terug op deze gedachten die duidelijk waanvoorstellingen zijn en niet op de werkelijkheid zijn gebaseerd. Zoals ik zei in een interview met de filosoof Clifford Sosis:

Een van de essays in mijn boek, 'Noetic Experiences and Spinoza's God', gaat in op het idee van valse inzichten veroorzaakt door psychedelica. Dit fenomeen wordt nu wetenschappelijk bestudeerd. Het is ook iets waar ik over heb geschreven voor Psychedelic Support, en journaliste Shayla Love heeft deze kwestie behandeld in een artikel voor Vice. Wetenschappers hebben ontdekt dat de Aha! Moment kan kunstmatig worden geïnduceerd en kan worden toegepast op irrelevante informatie. Ik twijfel er niet aan dat psychedelica het vermogen hebben om dit gevoel van inzicht op te wekken zonder daadwerkelijk inzicht. Bovendien kan de hyperconnectiviteit en plasticiteit die we in de hersenen zien na inname van psychedelica een aantal van de wilde theorieën en verbanden helpen verklaren die mensen maken als ze psychedelica gebruiken. In een preprint uit 2023 zegt een groep psychedelische onderzoekers dat de toegenomen neurale plasticiteit, veroorzaakt door psychedelica, het aantal echte (en adaptieve) en valse (en onaangepaste) inzichten vergroot.

Omgekeerd zou het overhaast (en eveneens ongerechtvaardigd) zijn om ieder inzicht over psychedelica te verwerpen, misschien vanwege de overtuiging dat elke chemische stof die de hersenactiviteit verstoort of ontregelt alleen maar een bron van vals inzicht kan zijn. Zoals ik eraan toevoeg in het interview met Sosis:

Het is een veronderstelling dat de ervaring niets anders is dan een desorganisatie van de hersenen. Het is ook twijfelachtig of alle inzichten alleen maar verworpen moeten worden als gevolg van een grotere chaos of onvoorspelbaarheid in de hersenen. Dit veronderstelt dat alleen het niet-veranderde brein toegang heeft tot het ware inzicht (ook de waarheidsgetrouwheid van nuchtere inzichten kan vaak in twijfel worden getrokken, zoals onderzoek naar het Aha!-moment heeft aangetoond).

We hebben dus redenen om sceptisch te zijn over beide kanten van de medaille: de neiging om alles te vertrouwen dat de kwaliteit van de Aha! moment en de neiging om elk inzicht met deze kwaliteit af te wijzen, alleen maar omdat het zich voordoet tijdens een veranderde bewustzijnsstaat. Ik ben geneigd te geloven dat het waarschijnlijker is dat psychedelica echte inzichten in het zelf verschaffen (bijvoorbeeld iemands zelfbeeld, verleden, huidige situatie, authenticiteit, waarden en innerlijk potentieel), dan metafysica (dat wil zeggen de fundamentele aard van de werkelijkheid). Terwijl het psychedelische inzichten zijn mei overeenkomen met de fundamentele realiteit (bijvoorbeeld eenheid), kan dit toeval zijn – een resultaat van een unieke psychedelische actie op de hersenactiviteit. Het is veel radicaler om te beweren dat het chemisch ongeorganiseerde brein wordt toegestaan directe perceptie van het geheel der dingen, of hoe de dingen werkelijk zijn.

Psychedelische entiteiten

Er kan een neiging bestaan ​​om een ​​geest-onafhankelijk bestaan ​​toe te schrijven aan psychedelische entiteiten, omdat zij verschijnen om extern te bestaan, dat wil zeggen buiten onze geest. In mijn boek betoog ik dat we redenen hebben om naar de tegenovergestelde conclusie te neigen: de geest-afhankelijkheid van deze entiteiten. Een van deze redenen is de eenvoud, of de toepassing van Occams scheermes: niet het bestaan ​​ervan aannemen nieuwe soorten van entiteiten (dwz bovennatuurlijke) en a groter aantal van entiteiten (dwz degenen naast de bewuste entiteiten – wijzelf – die deze ervaringen hebben). We zouden dus kunnen zeggen dat een naturalistische beschrijving van ontmoetingen met entiteiten méér zou kunnen zijn kwalitatief en kwantitatief spaarzaam.

Enkel omdat een entiteit de uiterlijk van buiten ons bestaan ​​– we voelen hun aanwezigheid buiten ons lichaam/bewustzijn, en ze lijken hun eigen intelligentie te bezitten – betekent dit niet dat ze in feite blijven bestaan ​​als de acute psychedelische effecten afnemen. Een tegenargument zou kunnen zijn dat als we sceptisch willen zijn over het externe bestaan ​​van psychedelische entiteiten gebaseerd op waarachtigheid (iets dat echt lijkt) dat ons potentieel kan misleiden, de scepticus evenzeer moet twijfelen aan alles wat hem in nuchtere, zintuiglijke waarneming lijkt. Alles zou een projectie van de geest kunnen zijn. 

Hoewel het misschien waar is – zoals de neurowetenschapper Anil Seth heeft betoogd – dat de werkelijkheid een 'gecontroleerde hallucinatie' is, betekent niet dat er geen externe werkelijkheid bestaat die onafhankelijk van ons nog bestaat.

Extreem scepticisme kan ervoor zorgen dat de simulatie hypothese – het idee dat onze realiteit een computersimulatie is die wordt uitgevoerd door een geavanceerde beschaving – lijkt plausibel. En natuurlijk is dat zeker zo mogelijk Het is waar, hoewel sommige filosofen het idee onwaarschijnlijk vinden, aangezien het de aanname ervan vereist computationalisme en substraat onafhankelijkheid (de opvattingen in de filosofie van de geest die stellen dat de geest werkt als een computer en dat bewustzijn kan voortkomen uit elk soort fysiek substraat, zoals siliciumcomputerchips). 

Maar er zijn nog meer redenen om te twijfelen aan de geestsonafhankelijkheid van psychedelische entiteiten. Ze zijn doorgaans behoorlijk antropomorf, wat aangeeft dat ze gebaseerd zijn op de menselijke psychologie. Ik heb ook geen overtuigend bewijs gezien dat deze entiteiten ideeën, informatie of kennis bezitten – en onthullen – die niet uit de geest van de persoon kunnen voortkomen. Daarnaast is er het argument dat psychedelica activeer aangeboren cognitieve neigingen – zoals agency-detectie, antropomorfisme en Theory of Mind (ToM) – wat zou verklaren waarom ze verschijnen als externe, mensachtige wezens.

Maar mijn twijfels over het externe bestaan ​​van deze entiteiten betekenen niet dat ik een reductionistische en afwijzende benadering hanteer ten aanzien van ontmoetingen met entiteiten, zoals veel sceptici zouden kunnen doen. De biologische en evolutionaire factoren die ten grondslag zouden kunnen liggen aan deze ontmoetingen mogen ons niet aanmoedigen om ze als ‘onbegrijpelijk’ te beschouwen niets dan biologische en evolutionaire krachten in het spel. Deze krachten ontkrachten de fenomenologie, betekenis, waarde, levensveranderingen en ethische gevoeligheid die met dit soort ontmoetingen met entiteiten gepaard gaan niet.

Randpsychedelische theorieën

Op mijn blog heb ik enkele van de populaire marginale psychedelische theorieën besproken (en bekritiseerd), zoals Terence McKenna's 'Stoned Ape-theorie' en verbindingen gemaakt tussen de pijnappelklier en DMT. Mijn boek gaat in op deze ideeën (waaronder een variatie op de Stoned Ape Theory die de oorsprong van het schrijven koppelt aan psychedelica), maar ook op andere, minder bekende marginale theorieën. Deze omvatten het idee dat DMT-ontmoetingen met buitenaardse wezens een reactivering zijn van geboortetrauma en het idee dat door DMT geïnduceerde déjà vu mystiek van aard is (het geeft bijvoorbeeld aan dat het DMT-rijk ons ​​echte 'thuis' is of dat het een storing in de simulatie is). . Ik bespreek ook de 'nieuwheidstheorie', een andere randtheorie van McKenna, die stelt dat het universum op weg is naar een staat van oneindige nieuwigheid.

Psychedelisch utopisme

In mijn boek verzet ik mij ook tegen de trend van idealisme (in de attitudinale, niet metafysische zin) en utopisme in de psychedelische gemeenschap. Shayla Love heeft er ook over geschreven waarom we op onze hoede moeten zijn voor de belofte van een psychedelische utopie. Ik wijs erop dat psychedelica een verscheidenheid aan opvattingen kunnen herbergen, en niet alleen het soort liberale, progressieve opvattingen die wij als mooi en vredig beschouwen. Het gebruik van psychedelica is dat ook geweest gekoppeld tot samenzweringsdenken, ego-inflatie, narcisme, de bevordering van hiërarchische samenlevingen, rechtse ideologieën, neonazisme, sekten, geweld en seksueel misbruik.

Daarom denk ik dat het onrealistisch en naïef is om erop te vertrouwen dat wijdverbreid gebruik van psychedelica de wereld in een utopie zal veranderen.

De meeste mensen die ik het idee van een revolutie in het collectieve bewustzijn zie promoten door middel van psychedelica, zijn het soort mensen waarvan ik het minst zou vertrouwen dat ze de leiding zouden hebben over sociale en politieke veranderingen. Ik sta sceptisch tegenover het idee dat psychedelica – zelfs als ze opbeurende of genezende ervaringen bieden – de persoonlijkheid en houding van mensen altijd in een positieve richting veranderen. In sommige gevallen is het tegenovergestelde waar. 

Een aspect van psychedelisch utopisme noem ik dat psychedelische teleologie, dat bovennatuurlijke en naturalistische variaties kent (en soms een combinatie van beide wereldbeelden). De bovennatuurlijke versie is dat geesten in psychedelische planten en paddenstoelen verblijven en ons in veranderde toestanden bezoeken om de mensheid op het goede spoor te zetten, dat wil zeggen naar ecologisch evenwicht en weg van de vernietiging van het milieu. De naturalistische variatie is dat, ook al bestaan ​​er geen plantengeesten, er toch psychedelische verbindingen bestaan, omdat deze planten en paddenstoelen ons een milieubewuste mentaliteit proberen bij te brengen. Het is inderdaad merkwaardig dat milieuthema’s vaak voorkomen in psychedelische ervaringen, maar dit betekent niet dat Slechts De reden dat dit gebeurt is omdat deze organismen een dergelijk doel hebben.

Het lijkt misschien ondenkbaar, maar zoals professor genetica Noah Whiteman het zegt wijst eroppsychedelische verbindingen bestaan ​​waarschijnlijk in de natuur om redenen die niets met mensen te maken hebben. Er kan worden gepleit voor psychedelische verbindingen, net als andere psychoactieve chemicaliën in de natuur, die fungeren als een vorm van afschrikmiddel tegen roofzuchtige organismen. 

Niettemin kunnen we, zelfs als we goede redenen hebben om te twijfelen aan de teleologische (doelgerichte) eigenschappen van natuurlijke psychedelica die psychonauten er vaak aan toeschrijven, nog steeds het potentieel van psychedelica benutten om milieuvriendelijk gedrag te bevorderen. Er komen steeds meer aanwijzingen dat psychedelica kunnen verbeteren verbondenheid met de natuur en biophilia (hoe nauw we ons identificeren met respectievelijk de natuur en onze voorliefde voor de natuur), die dat wel zijn gekoppeld aan milieuvriendelijk gedrag. En deze effecten kunnen in puur natuurlijke en niet-teleologische termen worden bekeken.

Ik geloof niet dat een naturalistisch of niet-teleologisch perspectief op psychedelica betekent dat we dat wel zijn devalueren, of zelfs desacraliserend, deze stoffen.

Psychedelische ervaringen, inclusief ervaringen die een gevoel van onderlinge verbondenheid kenmerken, zijn nog steeds enorm waardevol – en misschien zelfs heilig – zelfs als er tijdens deze ervaringen geen geesten of plantaardige intelligenties aan het werk zijn.

Ik sta nog steeds open voor de mogelijkheid dat plantengeesten, of doelbewuste planten- of schimmelintelligenties, verantwoordelijk zijn voor de wijze boodschappen die in de psychedelische toestand worden overgebracht. Maar in mijn boek, met name in het tweedelige essay 'On Plant Spirits and Psychedelic Teleology', presenteer ik een aantal redenen waarom we eraan moeten twijfelen of dit de meest redelijke verklaringen zijn.

Momenteel werk ik aan een tweede boek, waarbij ik me concentreer op het idee van 'seculiere extase', of hoe mensen die een seculier, atheïstisch of naturalistisch wereldbeeld onderschrijven, op betekenisvolle wijze betekenis kunnen geven aan mystieke ervaringen. Een deel van het boek is een voortzetting van de punten die in het boek naar voren zijn gebracht Veranderde perspectieven, waarbij veel dieper op de betrokken debatten wordt ingegaan. Wat ik echter hoop verder uit te werken in het tweede boek, wat ik in het eerste niet zo vaak heb gedaan, is hoe je psychedelische ervaringen op een positieve manier in je dagelijks leven kunt integreren.

Hoewel psychedelische ervaringen zeer betekenisvol en transformerend kunnen zijn, bestaat het gevaar dat je eraan blijft vasthouden en die spirituele hoogtepunten opnieuw wilt ervaren. Door actief te proberen betekenis te geven aan deze ervaringen – metafysisch, existentieel en ethisch – en deze betekenisgeving consistent te maken met iemands handelingen in het dagelijks leven, kan men blijven profiteren van deze ervaringen zonder ze te hoeven herhalen.

Sam Woolf | Communityblogger bij Chemical Collective | www.samwolfe.com

Sam is een van onze communitybloggers hier bij Chemical Collective. Als je geïnteresseerd bent om lid te worden van ons blogteam en betaald te worden om te schrijven over onderwerpen waar je gepassioneerd over bent, neem dan contact op met David via e-mail op blog@chemical-collective.com